Konopie indyjskie i choroba Parkinsona: co należy wiedzieć

Choroba Parkinsona jest chorobą zwyrodnieniową, która może być bardzo wyniszczająca. Uważa się, że dotyka ona aż 1 na 500 osób. Objawy zaczynają się stopniowo, ale z czasem się nasilają, zaczynając od utraty zdolności motorycznych i prowadząc do problemów z czynnościami takimi jak chodzenie i mówienie. Osoby cierpiące na tę chorobę mogą również doświadczać zmian psychicznych i behawioralnych. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety mogą zachorować na chorobę Parkinsona, jednak wydaje się, że choroba ta dotyka około 50% więcej mężczyzn. Wiek jest istotnym czynnikiem ryzyka, większość osób zapada na tę chorobę w wieku około 60 lat.

Chociaż obecnie nie ma lekarstwa na chorobę Parkinsona, liczne zabiegi i terapie pomagają chorym prowadzić tak pełne i aktywne życie, jak to tylko możliwe. Twierdzi się, że wiele terapii uzupełniających może potencjalnie przynieść korzyści osobom cierpiącym na tę chorobę, w tym stosowanie konopi indyjskich. Jednak niewiele z nich jest zatwierdzonych medycznie.

Więc co dokładnie takiego jest w marihuanie, że jest intrygującą kandydatką do łagodzenia objawów choroby Parkinsona? I co na ten temat mają do powiedzenia nauki medyczne?

Co to jest choroba Parkinsona?

Choroba Parkinsona (ang. Parkinson's disease, PD) jest zaburzeniem neurodegeneracyjnym. Oznacza to, że charakteryzuje się degeneracją układu nerwowego – zwłaszcza neuronów w mózgu. Objawy PD zwykle rozwijają się powoli, na przestrzeni kilku lat. Zaawansowanie objawów może różnić się w zależności od osoby ze względu na różnorodny charakter choroby.

• Dlaczego pojawia się choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona pojawia się, gdy komórki nerwowe (neurony) w obszarze mózgu zwanym jądrami podstawnymi ulegają uszkodzeniu lub obumierają. Powoduje to wiele problemów w ciele, ponieważ jądra podstawy kontrolują ruch. Podczas normalnego funkcjonowania neurony te wytwarzają niezbędną substancję chemiczną mózgu znaną jako dopamina. Gdy są osłabione, wytwarzają mniej dopaminy, co powoduje fizyczne objawy choroby Parkinsona. Obecnie naukowcy nie wiedzą, co powoduje, że te neurony przestają działać.

Jak choroba Parkinsona wpływa na organizm

Osoby z chorobą Parkinsona mogą doświadczać różnych objawów, sklasyfikowanych jako objawy motoryczne (związane z ruchem) i objawy niemotoryczne (niezwiązane z ruchem).

Poniżej przedstawiamy niektóre z najbardziej powszechnych objawów.

• Drgawki

Charakterystyczne drżenie spowodowane chorobą Parkinsona pojawia się głównie w spoczynku. Podczas poruszania rękami drżenie może się zmniejszyć lub zniknąć. Drżenie rąk jest określane jako „rolowanie pigułek”, ponieważ wygląda jakby chory przesuwał pigułkę między kciukiem a palcem wskazującym. Drżenia mogą również pojawiać się w innych częściach ciała, takich jak dolna warga, szczęka lub nogi, co zakłóca codzienne życie. Niektórzy ludzie zgłaszają również drżenie w klatce piersiowej, brzuchu lub kończynach. We wczesnych stadiach choroby Parkinsona drżenie zwykle dotyczy tylko jednej strony ciała. Stres, zmęczenie lub skrajne emocje mogą tymczasowo pogorszyć drżenie.

• Bradykinezja

Bradykinezja to powolność ruchu, ale obejmuje też ograniczone ruchy odruchowe, takie jak mruganie lub kołysanie ramion podczas chodzenia. Bradykinezja powoduje również trudności w podejmowaniu działań takich jak wstawanie z krzesła oraz spowalnia czynności ciała. Wrażenie nienaturalnego bezruchu lub zmniejszenie ekspresji twarzy to kolejna cecha bradykinezji.

• Sztywność

Sztywność jest trzecim charakterystycznym objawem, którego używają lekarze do postawienia diagnozy przy chorobie Parkinsona. Sztywność jest odczuwana jako sztywność ramion lub nóg wykraczająca poza to, czego można by się spodziewać po typowym starzeniu się lub zapaleniu stawów. Sztywność może przyczynić się do zmniejszenia zakresu ruchu, utrudniając relaksację, negatywnie wpływając na sen i prowadząc do bólu mięśni lub stawów. Sztywność może również wpływać na mięśnie tułowia i twarzy.

• Problemy z równowagą

Niestabilność postawy jest najmniej uleczalnym spośród głównych objawów ruchowych choroby Parkinsona. Aby uniknąć upadków, zaleca się regularne ćwiczenia poprawiające równowagę. Poza tym korzystna może być fizjoterapia.

• Objawy niezwiązane z motoryką

Objawy niemotoryczne są również powszechne u osób z chorobą Parkinsona. Przykłady obejmują apatię, depresję, zaparcia, zaburzenia snu, utratę węchu i upośledzenie funkcji poznawczych.

Konopie indyjskie i choroba Parkinsona

Niewiele jest dowodów naukowych na to, że terapie uzupełniające spowalniają, zatrzymują lub odwracają chorobę Parkinsona. Jednak wiele osób z tym schorzeniem zgłosiło pozytywne doświadczenia po eksperymentowaniu z pewnymi terapiami. Celem tych interwencji jest pomoc w radzeniu sobie z objawami, łagodzenie bólu, zmniejszenie stresu i poprawa jakości życia.

Terapie uzupełniające obejmują terapie fizyczne, zajęciowe i mowy, a ponadto zalecane są joga i medytacja, zabiegi manipulacyjne – takie jak masaż i akupunktura – oraz terapie energetyczne, takie jak reiki i qigong. Oczywiście niektórzy stosują również alternatywne metody, takie jak ajurweda i tradycyjna medycyna chińska.

Ponieważ choroba Parkinsona jest schorzeniem ośrodkowego układu nerwowego, a konopie indyjskie wpływają na centralny i obwodowy układ nerwowy, składniki rośliny są również badane pod kątem ich wpływu na chorobę Parkinsona.

• Jak konopie wpływają na organizm?

Konopie wpływają na organizm poprzez system endokannabinoidowy (ECS), niezbędny system regulacyjny, który wykorzystuje receptory kannabinoidowe, neuroprzekaźniki (znane jako endokannabinoidy) i enzymy, aby wpływać między innymi na centralny i obwodowy układ nerwowy.

ECS bierze udział w wielu procesach i funkcjach, takich jak nastrój, pamięć, sen i apetyt – a jego rozregulowanie^[1] może mieć związek z chorobą Parkinsona i innymi zaburzeniami neurodegeneracyjnymi.

Kiedy konopie dostają się do organizmu, „aktywują” te receptory i endokannabinoidy, zmieniając normalną aktywność neuroprzekaźników w organizmie i potencjalnie wpływając na różne aspekty ECS.

Różne składniki konopi mogą stymulować unikalne reakcje poprzez ich interakcję z ECS. Na przykład, podczas gdy THC z dużym powinowactwem wiąże się z receptorami CB1, CBD ma bardziej pośrednie działanie.

• Badania nad konopiami i chorobą Parkinsona

Mając na uwadze powyższe, możemy przyjrzeć się bezpośrednio badaniom nad wpływem konopi na chorobę Parkinsona, a także potencjałowi konkretnych kannabinoidów.

W badaniu z 2017 r^[2]. poproszono uczestników o zgłoszenie skutków używania medycznej marihuany w leczeniu objawów choroby Parkinsona, a także wszelkich działań niepożądanych przez okres co najmniej trzech miesięcy. Ponieważ zebrane dane są subiektywne, nie można ich uznać za prawdziwy dowód korelacji, ale uczestnicy ogólnie zgłaszali poprawę objawów podczas stosowania konopi i odnotowali niewiele skutków niepożądanych. Autorzy stwierdzają, że celem badania jest wsparcie rozwoju „bezpieczniejszych i skuteczniejszych leków pochodzących z Cannabis sativa”.

Przegląd z 2020^[3] r. miał na celu ocenę skuteczności konopi jako alternatywnego środka terapeutycznego w chorobie Parkinsona, w szczególności z uwzględnieniem czynników „utrudniających” jej stosowanie w praktyce klinicznej choroby Parkinsona. Opierając się na 14 badaniach, z których tylko pięć było randomizowanymi badaniami kontrolowanymi, autorzy przeglądu zauważyli, że pomimo pewnych pozytywnych wyników badań, wciąż nie było wystarczających dowodów, aby zalecać konopie indyjskie w ramach leczenia choroby Parkinsona.

Dodatkowe badania^[4] miały na celu określenie skuteczności medycznej marihuany w przypadku objawów motorycznych, takich jak spowolnienie ruchowe, sztywność, drżenie, problemy ze snem i ból, a także objawy niezwiązane z motoryką^[5], takie jak pamięć, nastrój i zmęczenie.

Pomimo tych wniosków medyczna marihuana pozostaje kontrowersyjnym tematem. Osoby żyjące z chorobą Parkinsona powinny zawsze omówić opcje leczenia ze swoim lekarzem, zanim spróbują czegoś nowego.

Przyjrzyjmy się teraz potencjałowi konkretnych kannabinoidów; mianowicie THC i CBD.

Jak używa się medycznej marihuany?

Chociaż nie ma kompleksowych wytycznych na temat używania konopi indyjskich przy chorobie Parkinsona, ogólnie istnieją następujące możliwości:

• palenie, 
• wdychanie przez waporyzator (koncentraty kwiatów lub konopi),
• spożycie doustne (produkty spożywcze),
• stosowanie miejscowe (balsamy, oleje lub kremy),
• podawanie podjęzykowe (umieszczenie kilku kropli nalewki lub oleju pod językiem).

Każda metoda przyjmowania działa inaczej. Jeśli palisz lub waporyzujesz marihuanę, efekty odczujesz w ciągu kilku minut, podczas gdy odczuwanie rezultatów może zająć od jednej do dwóch godzin, jeśli zjesz produkt zawierający marihuanę.

Palenie marihuany może mieć więcej skutków ubocznych niż inne metody konsumpcji. Wyniki krótkoterminowe są związane z samym dymem, który może podrażniać płuca oraz wywoływać kaszel i inne dolegliwości układu oddechowego. Z biegiem czasu dym z konopi może prowadzić do problemów z sercem lub pogorszyć istniejące choroby serca. Jednak obecnie nie ma badań klinicznych, które wykazałyby bezpośredni związek między konopiami indyjskimi a problemami sercowo-naczyniowymi.

Jeśli spożywasz marihuanę jako produkt jadalny lub ekstrakt, uważaj na dawkę. Może zająć więcej czasu, aby te produkty zaczęły działać ale mają one znacznie silniejsze i trwalsze efekty niż palenie.

Co więcej, koncentraty z konopi wywołają efekty tak szybko, jak palenie, ale mogą być znacznie silniejsze.

Konopie indyjskie na chorobę Parkinsona – potrzebne są dalsze badania

W przeszłości badania kliniczne nad skutecznością marihuany leczniczej były ograniczone. Analizy obecnych badań potwierdzają opinię, że potrzebne są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć długoterminowe skutki kliniczne marihuany, w tym jej stosowania przy chorobie Parkinsona. Bez dalszego badania dawkowania i działań niepożądanych, naukowe dowody na terapeutyczną rolę cannabis pozostaną pod znakiem zapytania.

Obecnie istnieje wiele przeszkód w kontrolowaniu jakości i dawkowania marihuany. O ile rządy potężnych krajów nie usuną marihuany ze list substancji kontrolowanych, badania, dostęp i legalność pozostaną skomplikowane. Dopóki to się nie zmieni, farmakoterapię konopiami indyjskimi należy rozważać ostrożnie.